Javni dug Bosne i Hercegovine na dan 30. juna ove godine dosegao je skoro 13 milijardi maraka. Brojke su zabrinjavajuće i pokazuju da duguje država, kantoni, općine, entiteti, a ponajviše entitet Republika Srpska. Navodi se to u podacima Ministarstva finansija i trezora Bosne i Hercegovine, koji su u posjedu Agency Anadolije (AA).

– Stanje javne zaduženosti BiH 30. juna 2021. godine iznosi 12.822,72 miliona KM, od čega je vanjski dug 9.316,11 miliona KM ili 72,65%, dok je unutrašnji dug 3.506,61 miliona KM ili 27,35% od ukupne javne zaduženosti. U odnosu na 31.decembar prošle godine javni dug se na dan 30. juna povećao za 629,74 miliona KM ili 5,16%, s tim da se vanjski dug povećao za 617,85 miliona KM ili 7,10%, a unutrašnji dug za 0,34% ili 11,89 miliona KM – navodi se u podacima Ministarstva finansija BiH.

U ukupnom stanju javne zaduženosti Republika Srpska učestvuje sa 49,82% i duguje 6.388,53 miliona KM, Federacija BiH sa 49,29% ili 6.319,98 miliona KM, institucije BiH sa 0,50% koje su dužne 64,63 miliona KM i Distrikt Brčko BiH sa 0,39%, odnosno 49,58 miliona KM.

Ono čega se bh.građani plaše, ali i kreditori, jeste ko će servisirati ovaj dug. Prošle sedmice predstavnici Međunarodnog monetarnog fonda (MMF-a) na sedam adresa nadležnima u Bosni i Hercegovini uputili su pismo u kojem izražavaju zabrinutost zbog urušavanja rada Uprave za indirektno oporezivanje BiH (UIO). Od ranije je poznato kako Vlasti Republike Srpske namjeravaju sa državnog nivoa prebaciti na nivo ovog entiteta skoro 128 zakona i drugih podzakonskih akata. Tako Milorad Dodik, predsjednik SNSD-a, jasno je kazao da želi UIO, ali i svoju vojsku, policiju, RAK, CiK i sve ostale agencije koje su na nivou države.

Ono što je sigurno jeste da po podacima Ministarstva finansija i trezora BiH, RS duguje duplo više od Federacije BiH po glavi stanovnika.

Prema podacima kojima raspolaže Ministarstvo finansija i trezora BiH, unutrašnji dug BiH na dan 30. juna iznosio je 3.506,61 milion KM i povećan je za 11,89 miliona KM ili 0,34% u odnosu na stanje na dan 31. decembar prošle godine. U ukupnom iznosu unutrašnje zaduženosti na dan 30. juna ove godine, Federacija BiH učestvuje sa 33,90% i duguje 1.188, 54 miliona KM , RS sa 66,06% koja se zadužila 2.316, 58 miliona KM, te Distrikt Brčko BiH sa 0,04%, odnosno 1,39 miliona KM.

– U periodu januar – juni 2021. godine Vlada RS-a emitovala je obveznice u iznosu od 44,86 miliona KM, a Vlada Federacije BiH 90,00 miliona KM. U istom periodu Vlada RS-a imala je četiri aukcije trezorskih zapisa u iznosu od 115,32 miliona KM, a Vlada Federaciji BiH dvije aukcije trezorskih zapisa u iznosu 100,00 miliona KM. U posmatranom periodu vlade entiteta i Distrikta nisu se zaduživale po osnovu dugoročnih kredita u zemlji. U periodu januar – juni 2021. godine vlade entiteta i Distrikta su servisirale obaveze po osnovu unutrašnjeg duga BiH u iznosu od 324,84 miliona KM i to po osnovu glavnice 289,74 miliona KM, a po osnovu kamate 35,10 miliona KM. Federacija BiH je platila 175,58 miliona KM po osnovu glavnice i 8,00 miliona KM po osnovu kamate, RS-a 113,80 miliona KM po osnovu glavnice i 27,07 miliona KM po osnovu kamate i drugih troškova, a Distrikt 0,36 miliona KM po osnovu glavnice i 0,03 miliona KM po osnovu kamata – navodi se u podacima Ministarstva finansija i trezora Bosne i Hercegovine.

Kada je riječ i o vanjskom dugu Bosne i Hercegovine je na dan 30. juna iznosio 9.316,11 miliona KM, a isti obuhvata vanjski državni dug u iznosu od 8.279,50 miliona KM, koji je alociran na Federaciju BiH u iznosu od 5.131,34 miliona KM, RS iznosi 4.071,95 miliona KM, Brčko Distrikt BiH dužan je 48,19 miliona KM i institucije države Bosne i Hercegovine 64,63 miliona KM.

U stanju vanjskog duga Bosne i Hercegovine najveće učešće imaju Svjetska banka – IDA i IBRD sa 29,11%, Evropska investiciona banka sa 21,84%, Evroobveznicе RS-a sa 9,83%, Međunarodni monetarni fond sa 9,74%, Evropska banka za obnovu i razvoj sa 7,09%, Pariški klub sa 5,61%, a što predstavlja 83,22% ukupnog stanja vanjskog duga.

Servis vanjskog duga Bosne i Hercegovine u prvoj polovini 2021. godine iznosio je 402,48 miliona KM, od čega se na glavnicu odnosi 337,06 miliona KM ili 83,75%, a na kamatu 65,42 miliona KM ili 16,25%. U ukupnom iznosu servisa vanjskog duga BiH, Federacija BiH učestvuje sa 65,70%, RS-a sa 32,50%, dok institucije BiH i Distrikt Brčko BiH učestvuju sa 0,92%, odnosno 0,88%. Učešće javnog duga Bosne i Hercegovine u bruto društvenom proizvodu (BDP) iznosi 36,01%.

U ukupnom stanju vanjske zaduženosti na dan 30. juna ove godine, po osnovu novih kredita, 53,69% odnosi se na kredite usmjerene za realizaciju infrastrukturnih projekata, 34,17% na kredite namijenjene javnom sektoru, dok je 12,14% angažovano za privredne djelatnosti.

– U periodu od 01.01.-30.06.2021. godine angažovano je 924,93 miliona KM kreditnih sredstava. Od ukupnog iznosa povučenih kreditnih sredstava 63,44% se odnosi na Euroobveznicu RS-a, 11,33% na EBRD, 10,41% na WBIBRD, 7,22% na kredite EIB-a, dok se na ostale kreditore odnosi 7,60% (KfW, OPEC, Saudijski fond, Vlada Japana, CEB, IFAD i WBIDA). Od ukupno povučenih sredstava u periodu januar – juni 2021. godine, 68,78% se odnosi na projekte usmjerene na javni sektor, 28,28% se odnosi na infrastrukturne projekte, te 2,94% na privredne djelatnosti – piše u podacima Ministarstva finansija Bosne i Hercegovine.